Mimo płonnych nadziei dyrektorów, ewaluacja zewnętrzna będzie kontynuowana co najmniej do 2020 r. Jednak w 2017 r. zostały wprowadzone zmiany w procedurze jej przeprowadzania. Przebieg i zasady prowadzenia badań w ramach ewaluacji zewnętrznej są opisane w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego. Różnice przedstawia tabela poniżej.
Zmiany w procedurze ewaluacji ewaluacji zewnętrznej
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 27 sierpnia 2015 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego | Rozporządzenie Ministra edukacji Narodowej z 27 sierpnia 2017 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego. |
2. Ewaluacja zewnętrzna obejmuje: 1) zbieranie i analizowanie informacji o działaniach szkoły lub placówki w zakresie badanych wymagań; 2) opisanie działań szkoły lub placówki w zakresie badanych wymagań; 3) ustalenie, czy szkoła lub placówka spełnia badane wymagania; 4) przygotowanie raportu z ewaluacji, o którym mowa w § 12 ust. 2. | 2. Ewaluacja zewnętrzna obejmuje: 1) zbieranie i analizowanie informacji o działaniach szkoły lub placówki w zakresie badanych wymagań; 2) opisanie działań szkoły lub placówki w zakresie badanych wymagań; 3) przygotowanie raportu z ewaluacji, o którym mowa w § 12 ust. 2. |
3. Szkoła lub placówka spełnia badane wymagania, jeżeli realizuje każde z tych wymagań co najmniej na poziomie podstawowym | Zniesiony zapis |
2. Zespół lub osoba, którzy przeprowadzają ewaluację zewnętrzną, sporządzają raport z ewaluacji zawierający: 1) wyniki ewaluacji obejmujące: a) opis działań szkoły lub placówki w zakresie badanych wymagań, b) ustalenie, czy szkoła lub placówka spełnia badane wymagania; 2) wnioski z ewaluacji. | 2. Zespół lub osoba, którzy przeprowadzają ewaluację zewnętrzną, sporządzają raport z ewaluacji zawierający: 1) wyniki ewaluacji obejmujące opis działań szkoły lub placówki w zakresie badanych wymagań; 2) wnioski z ewaluacji. |
3. W przypadku ustalenia w wyniku ewaluacji zewnętrznej, że szkoła lub placówka nie spełnia wymagań określonych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej – organ sprawujący nadzór pedagogiczny poleca dyrektorowi szkoły lub placówki opracowanie programu i harmonogramu poprawy efektywności kształcenia lub wychowania, zgodnie z art. 34 ust. 2 ustawy, i wyznacza termin realizacji tego polecenia. | Zniesiony zapis |
Wynika z niej, że wizytatorzy nie określają już stopnia spełniania wymagań i nie określają poziomu (podstawowego lub wysokiego), lecz jedynie opisują działania przedszkola w odniesieniu do wymagań. Wymagania zostały opisane w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 sierpnia 2017 r. Zmniejszono liczbę wymagań z 12 do 9, ale ich zakres merytoryczny pozostał taki sam.
W tym roku szkolnym 2017/2018 r. ewaluacja zewnętrzna dotyczy dwóch wymagań.
1. Dzieci nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej.
2. Kształtowane są postawy i respektowane normy społeczne.
Charakterystyka pierwszego wymagania ” Dzieci nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej” zawiera następujące zagadnienia:
- Dzieci nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej i wykorzystują je w zabawie i sytuacjach zadaniowych.
- Podstawa programowa wychowania przedszkolnego jest realizowana z wykorzystaniem warunków i sposobów jej realizacji.
- W przedszkolu monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego dziecka, z uwzględnieniem jego możliwości rozwojowych, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz.
Przygotowując się do ewaluacji zewnętrznej warto zastanowić się nad odpowiedziami na następujące pytania dotyczące spełniania opisywanego wymagania:
- Proszę podać przykłady wykorzystania przez dzieci umiejętności określonych w podstawie programowej, w zabawie i w sytuacjach zadaniowych.
- Które z warunków i sposobów realizacji podstawy programowej wykorzystują nauczyciele w swojej pracy?
- W jaki sposób nauczyciele monitorują i analizują osiągnięcia wszystkich dzieci?
- Jakie są wnioski z monitorowania osiągnięć dzieci określonych w podstawie programowej?
- Czy wnioski zostały wdrożone? Jeśli tak to w jaki sposób?
Drugie z ewaluowanych wymagań “Kształtowane są postawy i respektowe normy społeczne” zostało scharakteryzowane przy pomocy następujących wskaźników :
- Dzieci w przedszkolu czują się bezpiecznie, a relacje między wszystkimi członkami społeczności przedszkolnej są oparte na wzajemnym szacunku i zaufaniu.
- Dzieci wiedzą, jakich zachowań się od nich oczekuje.
- Podejmuje się działania wychowawcze i profilaktyczne mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań.
- W przedszkolu kształtuje się postawę odpowiedzialności dzieci za działania własne i działania podejmowane w grupie.
- Podejmowane działania wychowawcze i profilaktyczne są monitorowane, ocenia się ich skuteczność, a w razie potrzeby, dokonuje się ich modyfikacji.
Analizując spełnianie tego wymagania należy poszukać odpowiedzi na następujące pytania:
- Czy pomieszczenia w których przebywają dzieci są dla nich bezpieczne?
- Czy plac zabaw jest miejscem bezpiecznym dla dzieci?
- W jaki sposób nauczyciele dbają o bezpieczeństwo dzieci?
- W jaki sposób nauczyciele tworzą atmosferę emocjonalnego bezpieczeństwa?
- W jaki sposób reaguje nauczyciel w przypadku niebezpiecznych zachowań?
- Co świadczy o tym, że dzieci czują się w przedszkolu bezpiecznie?
- Czy w przedszkolu dominują relacje oparte na szacunku i zaufaniu?
- W czym przejawiają się zaufanie i szacunek?
- Na jakich zasadach opierają się Państwa relacje z pozostałymi pracownikami przedszkola?
- Na jakich zasadach opierają się relacje nauczycieli z dziećmi?
- Jakie zachowania prezentuje większość dzieci w trakcie zajęć, swobodnej zabawy i w czasie zajęć na świeżym powietrzu?
- Czy dzieci są samodzielne: w zabawie, w wyborze odpoczynku, w wykonywaniu zadań?
- Proszę podać przykłady działań wychowawczych i profilaktycznych.
- Jaki jest udział rodziców w ocenie i modyfikacji działań wychowawczych?
- Proszę podać przykłady modyfikacji dokonanych w wyniku monitorowania i oceny skuteczności działań wychowawczych.
- Proszę podać przykłady współpracy z rodzicami w zakresie analizy działań wychowawczych i profilaktycznych.
- Jakie zachowania dzieci wskazują na postawę odpowiedzialności w działaniach i relacjach społecznych?
Nadal obowiązuje zasada, że o ewaluacji zewnętrznej zawiadamia się dyrektora przedszkola 30 dni przed jej planowanym rozpoczęciem i otrzymuje on narzędzia do ewaluacji.
Przygotowuję przedszkola do ewaluacji zewnętrznej – szczegółowych informacji udzielam drogą mailowa [email protected]
Opracowano na podstawie materiałów zamieszczonych na stronie www.npseo.pl gdzie znajdują się również raporty z ewaluacji zewnętrznych przeprowadzanych przez ewaluatorów.